Oorzaken
De belangrijkste oorzaak van etalagebenen is perifere arteriële ziekte (PAD), een aandoening waarbij de slagaders die bloed naar de ledematen voeren, vernauwd of geblokkeerd zijn door aderverkalking, ook wel atherosclerose genoemd. Atherosclerose is de ophoping van vetachtige stoffen zoals cholesterol in de wanden van de slagaders, wat leidt tot de vorming van plaques die de bloedstroom beperken. Er komt dan minder bloed en zuurstof in de spieren waardoor de pijn optreedt.
Risicofactoren voor de ontwikkeling van atherosclerose en daarmee etalagebenen zijn onder andere:
- Roken
- Diabetes
- Hoge bloeddruk (hypertensie)
- Hoog cholesterolgehalte
- Obesitas
- Leeftijd (ouder dan 50 jaar)
- Familiaire geschiedenis van hart- en vaatziekten
- Gebrek aan fysieke activiteit
Symptomen
De belangrijkste symptomen zijn pijn of krampen in de benen tijdens het lopen, vooral in de kuiten, bovenbenen of billen. Dit verdwijnt meestal na een paar minuten rust maar komen weer terug bij hervatting van de inspanning. Tijdens inspanning voelen de benen vaak vermoeid. Verder kan de beenkracht verminderd zijn. Daarnaast zijn koude voeten, verkleuring van de huid op de benen of een trage wondgenezing voorkomende symptomen.
Onderzoek en behandeling
De behandeling door de fysiotherapie bestaat vooral uit looptraining onder begeleiding. Gestructureerde loopprogramma’s kunnen de loopafstand en -tijd verbeteren, voordat de pijn begint. De verstopping zit meestal in een groot bloedvat. Het doel van looptraining is om de kleinere bloedvaatjes te stimuleren, zodat er een netwerk van bloedvaatjes om het verstopte bloedvat komt, waardoor er meer bloed naar de spieren gaat en er dus verder en met minder pijn kan worden gelopen. Op de lange termijn werkt dit beter dan het plaatsen van b.v. een stent ( operatie bloedvat) en is veiliger en goedkoper. Daarnaast worden er ook specifieke oefeningen gedaan voor het versterken van de beenspieren. Het aanpassen van de leefstijl is ook een onderdeel waar de fysiotherapeut je bij kan helpen ( stoppen met roken, gezonde voeding, gewichtsverlies)
In het kort
- Claudicatio intermittens ( etalagebenen) komt doordat de toevoer naar de benen is verminderd door vernauwing van de slagaders.
- Claudicatio kan verschillende oorzaken hebben. De belangrijkste oorzaak is roken. Daarnaast ook aanleg, hoge bloeddruk, diabetes
- Symptomen zijn pijn en gevoel van kramp in de benen bij het lopen. Deze verdwijnen na een paar minuten rust.
- Looptraining bij de fysiotherapeut kan de loopafstand verbeteren en de pijn verminderen.
- Probeer in het dagelijks leven ook veel te gaan lopen.
Meest gestelde vragen
Pijn en kramp in de benen bij het lopen. Vaak ook een vermoeid gevoel in de benen. Daarnaast ook vaak koude voeten.
Let op verkleuring van de huid.. De huid op de benen kan bleek of blauwachtig worden. Een trage wondgenezing duidt vaak ook op een slechte doorbloeding. Pijn in rust kan ook optreden, vooral als de benen omhoog liggen.
Met deze klachten is het raadzaam om te blijven lopen (als dat tenminste mogelijk is). Niet alleen bij de fysiotherapeut maar ook in het dagelijks leven. Bij het lopen niet stoppen voordat de pijn optreedt maar probeer een stukje door te lopen bij pijn. Pas dan worden de “inactieve” bloedvaatjes geprikkeld om mee te helpen bij de doorbloeding. In rust, bij even stilstaan, zal de pijn weer zakken. Dan weer een stuk lopen en dit een aantal keren herhalen, liefst elke dag. Zo kan de loopafstand worden opgebouwd.
Er zijn verschillende maatregelen die je zelf kunt nemen om de symptomen van etalagebenen te verlichten en de progressie van de aandoening te vertragen:
- Stoppen met Roken:
- Roken is een van de belangrijkste risicofactoren voor atherosclerose. Het stoppen met roken kan de bloedcirculatie verbeteren en de symptomen van etalagebenen verminderen.
- Gezond Eten:
- Eet een dieet rijk aan groenten, fruit, volle granen, magere eiwitten en gezonde vetten (zoals die in vis en noten). Vermijd verzadigde vetten, transvetten, suiker en zout om je cholesterol- en bloeddrukniveaus onder controle te houden.
- Lichaamsbeweging:
- Regelmatige lichaamsbeweging, vooral looptraining, kan de symptomen van etalagebenen verbeteren. Probeer dagelijks minimaal 30 minuten te lopen. Start langzaam en verhoog geleidelijk de tijd en afstand. Loop totdat de pijn begint, rust tot de pijn weg is, en herhaal dit proces.
- Gewichtsbeheersing:
- Het handhaven van een gezond gewicht kan de druk op je benen verminderen en je algemene gezondheid verbeteren.
- Beheers je Bloeddruk en Cholesterol:
- Laat regelmatig je bloeddruk en cholesterolniveaus controleren en volg de aanbevelingen van je arts om deze binnen de normale waarden te houden.
- Draag Comfortabele Schoenen:
- Zorg voor goed passende schoenen die de voetboog ondersteunen en comfortabel zijn om in te lopen.
- Voorkom Verwondingen:
- Wees voorzichtig om snijwonden en verwondingen aan je voeten en benen te voorkomen. Let op een goede voetverzorging en controleer je voeten dagelijks op wondjes.
Als je symptomen van etalagebenen hebt, is het belangrijk om medische hulp te zoeken voor een juiste diagnose en behandelplan. Neem direct contact op met een arts als je:
- Pijn in je benen hebt die niet weggaat met rust.
- Een wondje aan je voet of been hebt dat niet geneest.
- Tekenen van een infectie opmerkt, zoals roodheid, zwelling of pus.